Instytucje i prawo Unii Europejskiej : podręcznik dla kierunków prawa, zarządzania i administracji
Odpowiedzialność: | Jan Barcz, Maciej Górka, Anna Wyrozumska. |
Seria: | Seria Akademicka |
Hasła: | Instytucje europejskie Prawo wspólnotowe europejskie Podręczniki akademickie |
Adres wydawniczy: | Warszawa : Wolters Kluwer Polska, 2017. |
Wydanie: | 5. wydanie, stan prawny na 15 sierpnia 2017 r. |
Opis fizyczny: | 471, [2] strony : wykres ; 24 cm. |
Uwagi: | Bibliografia przy rozdziałach. |
Skocz do: | Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki |
Dodaj recenzje, komentarz |
- Wykaz skrótów
- Wstęp
- Rozdział I
- Ewolucja charakteru prawnego Unii Europejskiej. Klasyfikacje teoretyczne
- procesu integracji europejskiej
- 1. Od Wspólnot do Unii Europejskiej
- 2. Ustanowienie UE na mocy Traktatu z Maastricht
- 3. Lizbońska UE
- 3.1. Przekształcenie UE w spójną organizację międzynarodową
- 3.2. Traktaty stanowiące podstawę UE
- 3.3. Zakres regulacyjny traktatów stanowiących podstawę UE
- 3.4. Wspólne wartości, cele oraz symbole UE
- 4. Ewolucja charakteru prawnego UE
- 5. Teorie integracji europejskiej
- 5.1. Tradycyjne teorie integracji europejskiej
- 5.2. Integracja zróżnicowana: elastyczność czy fragmentacja UE?
- 6. Próby klasyfikacji UE w kategoriach procesu państwowotwórczego
- 6.1. Uwarunkowania polityczne i prawne
- 6.2. Znaczenie idei federalizmu dla procesu integracji europejskiej
- 7. Unia Europejska a państwa członkowskie - zarządzanie wspólnymi
- sprawami
- 7.1. Szczególna współzależność
- 7.2. Modele współzależności
- 7.3. Koncepcja kompleksowej współzależności integracyjnej
- 8. Wymóg sprawnego państwa (budowanie państwa) w procesie integracji
- europejskiej
- Rozdział II
- Państwa członkowskie UE
- 1. Państwa założycielskie i proces rozszerzenia
- 2. Akces nowego państwa do UE
- 3. Akces Polski do Unii Europejskiej
- 3.1. Uwagi wstępne
- 3.2. Podstawowe etapy akcesu i jego ramy organizacyjne
- 3.3. Traktat akcesyjny i jego zasadnicze regulacje
- 4. Wystąpienie z UE
- 5. Zawieszenie w prawach państwa członkowskiego
- 6. Wykluczenie z UE
- 7. Czy UE można rozwiązać?
- 8. Terytorialny zakres obowiązywania traktatów stanowiących podstawę UE
- Rozdział III
- Zakres przedmiotowy UE
- 1. Rynek wewnętrzny, polityki i działania wewnętrzne UE
- 1.1. Pojęcie i struktura unijnego rynku wewnętrznego
- 1.2. Swobody unijnego rynku wewnętrznego
- 1.3. Polityki wspólne i polityki unijne
- 1.4. Wspólne reguły konkurencji UE
- 1.5. Unia Gospodarcza i Walutowa
- 2. Podstawy prawne stosunków zewnętrznych UE
- 2.1. Pojęcie stosunków zewnętrznych UE
- 2.2. Struktura i podstawy prawne "działań zewnętrznych Unii"
- Rozdział IV
- Zasady działania UE
- 1. Uwagi wstępne
- 2. Zasada przyznania kompetencji
- 2.1. Uwagi wstępne
- 2.2. Wybór właściwej podstawy prawnej
- 2.3. Zasady podziału kompetencji
- 2.3.1. Kompetencje wyłączne UE
- 2.3.2. Kompetencje dzielone
- 2.3.3. Kompetencje wspierające, koordynacyjne i uzupełniające
- 2.4. Prymat prawa UE a podział kompetencji
- 2.5. Ograniczanie kompetencji UE
- 2.5.1. Uwagi wstępne
- 2.5.2. Zasada pomocniczości
- 2.5.2.1. Uwagi wstępne
- 2.5.2.2. Kontrola dokonywana przez parlamenty narodowe
- - mechanizm "żółtej" i "pomarańczowej kartki"
- 2.5.2.3. Kontrola sądowa
- 2.5.3. Zasada proporcjonalności
- 2.5.4. Zasada poszanowania równości i tożsamości narodowej państw
- członkowskich
- 3. Sprawy należące do wyłącznych kompetencji państw członkowskich
- 4. Zasada lojalnej współpracy
- 5. Zasada efektywności
- 6. Zasada elastyczności - mechanizm wzmocnionej współpracy
- 7. Zasada równowagi instytucjonalnej
- 8. Zasada poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji,
- równości, państwa prawnego
- 8.1. Tożsamość europejska - wartości, na których opiera się UE
- 8.2. Zasada poszanowania godności osoby ludzkiej
- 8.3. Zasada poszanowania wolności
- 8.4. Zasada demokracji
- Rozdział V
- Instytucje i organy UE
- 1. Uwagi ogólne
- 2. Rada Europejska
- 2.1. Uwagi ogólne
- 2.2. Skład
- 2.3. Organizacja pracy
- 2.4. Funkcje
- 3. Parlament Europejski
- 3.1. Skład i status członków
- 3.2. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy
- 3.2.1. Prezydium
- 3.2.2. Konferencja Przewodniczących
- 3.2.3. Konferencja Przewodniczących Komisji
- 3.2.4. Grupy polityczne
- 3.2.5. Komisje parlamentarne
- 3.2.6. Sekretariat Generalny
- 3.2.7. Organizacja pracy
- 3.3. Funkcje
- 3.3.1. Funkcje prawodawcze
- 3.3.2. Funkcje budżetowe
- 3.3.3. Funkcje kontrolne
- 3.3.3.1. Prawo petycji
- 3.3.3.2. Komisje śledcze
- 3.3.3.3. Pytania pisemne i ustne
- 3.3.3.4. Obowiązki składania sprawozdań Parlamentowi
- 3.3.3.5. Możliwość zgłoszenia wotum nieufności wobec
- Komisji Europejskiej
- 3.3.3.6. Prawo skargi do Trybunału Sprawiedliwości UE
- 3.3.4. Funkcje kreacyjne
- 3.3.5. Funkcje międzynarodowe
- 4. Rzecznik Praw Obywatelskich
- 5. Rada
- 5.1. Skład i status członków
- 5.2. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy
- 5.3. Funkcje Rady
- 5.3.1. Funkcje prawodawcze
- 5.3.2. Funkcje kreacyjne
- 5.3.3. Funkcje kontrolne
- 5.3.4. Funkcje międzynarodowe
- 6. Komisja
- 6.1. Uwagi ogólne
- 6.2. Skład i status członków
- 6.3. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy
- 6.4. Funkcje
- 6.4.1. Funkcje kontrolne
- 6.4.2. Funkcje decyzyjne
- 6.4.3. Funkcje wykonawcze
- 6.4.4. Funkcje międzynarodowe
- 7. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- 7.1. Trybunał Sprawiedliwości
- 7.1.1. Skład i status członków
- 7.1.2. Struktura wewnętrzna
- 7.1.3. Właściwość
- 7.2. Sąd
- 7.2.1. Skład i status członków
- 7.2.2. Struktura wewnętrzna
- 7.2.3. Właściwość
- 7.3. Sądy wyspecjalizowane
- 7.4. Postępowanie
- 7.4.1. Wszczęcie postępowania i procedura pisemna
- 7.4.2. Reprezentacja
- 7.4.3. Środki przygotowawcze i sprawozdanie na rozprawę
- 7.4.4. Rozprawa jawna i opinia rzecznika generalnego
- 7.4.5. Wyroki
- 7.4.6. Koszty postępowania
- 7.4.7. System językowy
- 8. Trybunał Obrachunkowy
- 8.1. Skład i status członków
- 8.2. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy
- 8.3. Funkcje
- 9. Organy doradcze i agencje UE
- 9.1. Komitet Ekonomiczno-Społeczny
- 9.1.1. Skład i status członków
- 9.1.2. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy
- 9.1.3. Funkcje
- 9.2. Komitet Regionów
- 9.2.1. Skład i status członków
- 9.2.2. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy
- 9.2.3. Funkcje
- Rozdział VI
- Specyfika instytucjonalna niektórych polityk oraz agencje UE
- 1. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa
- 1.1. Uwagi ogólne
- 1.2. Instytucje UE
- 1.3. Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki
- Bezpieczeństwa oraz Europejska Służba Działań Zewnętrznych
- 1.4. Inne organy sui generis
- 1.5. Agencje i inne struktury
- 1.6. Mechanizm decyzyjny
- 2. Przestrzeń Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości
- 2.1. Instytucje UE
- 2.2. Komitet Koordynacyjny
- 2.3. Struktury sui generis w obszarze polityki dotyczącej kontroli
- granicznej, azylu i imigracji
- 2.4. Struktury sui generis w obszarze współpracy sądowej w sprawach
- cywilnych
- 2.5. Struktury sui generis w obszarze współpracy wymiarów
- sprawiedliwości w sprawach karnych i współpracy policyjnej
- 2.6. Szczególna rola parlamentów narodowych
- 3. System instytucjonalny Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Europejski
- Bank Inwestycyjny
- 3.1. Unia Gospodarcza i Walutowa
- 3.1.1. Europejski Bank Centralny
- 3.1.1.1. Uwagi ogólne
- 3.1.1.2. Struktura wewnętrzna
- 3.1.1.3. Funkcje
- 3.1.2. Komitet Ekonomiczno-Finansowy
- 3.1.2.1. Uwagi ogólne
- 3.1.2.2. Skład
- 3.1.2.3. Funkcje
- 3.1.2.4. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy
- 3.1.3. Eurogrupa oraz szczyt strefy euro
- 3.1.4. Europejski System Nadzoru Finansowego
- 3.2. Europejski Bank Inwestycyjny
- 3.2.1. Struktura wewnętrzna
- 3.2.1.1. Rada Gubernatorów
- 3.2.1.2. Rada Dyrektorów
- 3.2.1.3. Komitet Zarządzający
- 3.2.2. Funkcje
- 4. Agencje UE
- 4.1. Uwagi ogólne
- 4.2. Funkcje agencji
- 4.3. Struktura i sposób działania
- Rozdział VII
- Pojęcie prawa UE i jego źródła
- 1. Prawo pierwotne i prawo wtórne
- 2. Pojęcie źródeł prawa i hierarchia norm
- 3. Prawo pierwotne
- 3.1. Uwagi wstępne
- 3.2. Traktaty
- 3.3. Akty konstytucyjne Rady lub Rady Europejskiej
- 3.4. Ogólne zasady prawa
- 4. Umowy międzynarodowe UE
- 4.1. Kompetencje do zawarcia umowy międzynarodowej
- 4.2. Skutki prawne zawartych umów
- 4.3. Umowy mieszane
- 5. Podstawowe formy aktów instytucji
- 5.1. Uwagi wstępne
- 5.2. Rozporządzenie - instrument ujednolicania prawa UE
- 5.3. Dyrektywa- instrument harmonizacji prawa
- 5.4. Decyzja
- 5.5. Inne akty
- 5.5.1. Zalecenia
- 5.5.2. Opinie
- 5.5.3. Porozumienia międzyinstytucjonalne
- 5.5.4. Instrumenty nieformalne
- 6. Akty powiązane z prawem UE
- 6.1. Umowy zawarte między państwami członkowskimi
- 6.2. Akty przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych
- w Radzie lub Radzie
- 7. Akty Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
- 8. Akty przyjęte przed 1.12.2009 r. w zakresie Współpracy Policyjnej
- i Sądowej w Sprawach Karnych
- Rozdział VIII
- Procedury stanowienia prawa UE
- 1. Wstęp
- 2. Procedury zmiany (rewizji) traktatów stanowiących podstawę UE
- 2.1. Traktaty stanowiące podstawę UE
- 2.2. Poszczególne procedury zmiany traktatów stanowiących podstawę UE
- 2.2.1. Zasadnicze procedury
- 2.2.2. Procedura zawarcia traktatu rewizyjnego - "zwykła procedura
- zmiany"
- 2.2.3. Procedury kładki
- 2.2.3.1. Klasyfikacja procedur kładki
- 2.2.3.2. Procedury kładki o charakterze strukturalnym
- 2.2.3.3. Procedury kładki ad hoc
- 2.2.3.4. Procedury kładki a "zwykła" procedura zmiany
- 2.2.3.5. Procedury kładki - praktyka
- 2.2.4. Traktaty akcesyjne
- 3. Zawieranie umów międzynarodowych przez UE z państwami trzecimi
- lub organizacjami międzynarodowymi
- 4. Stanowienie unijnego prawa pochodnego
- 4.1. Uwagi wstępne
- 4.2. Stanowienie aktów ustawodawczych
- 4.3. Stanowienie aktów nieustawodawczych
- 4.3.1. Uwagi wstępne
- 4.3.2. Stanowienie aktów delegowanych
- 4.3.3. Stanowienie aktów wykonawczych - komitologia
- 4.4. Podpisywanie aktów prawa pochodnego UE
- 4.5. Publikacja aktów prawa pochodnego UE
- 4.6. Wejście w życie aktów prawa pochodnego UE
- 5. Formuła podejmowania w Radzie UE decyzji większością kwalifikowaną
- Rozdział IX
- Stosowanie prawa UE
- 1. Bezpośrednie stosowanie prawa UE
- 1.1. Autonomia prawa UE
- 1.2. Kryteria bezpośredniego stosowania
- 1.3. Skutek bezpośredni wertykalny i horyzontalny
- 1.4. Prymat prawa UE w stosunku do prawa krajowego
- 1.5. Bezpośredni skutek rozporządzeń
- 1.6. Bezpośredni skutek decyzji
- 1.7. Bezpośredni skutek dyrektyw
- 1.7.1. Skutek wertykalny
- 1.7.2. Brak skutku horyzontalnego dyrektyw
- 1.7.3. Pojęcie państwa
- 1.8. Bezpośredni skutek umów zawartych przez UE
- 2. Pośrednie stosowanie prawa UE - wymóg zgodnej wykładni prawa
- krajowego
- 3. Incydentalny horyzontalny skutek dyrektyw
- 4. Skutek obiektywny dyrektyw
- 5. Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa członkowskiego za naruszenie
- prawa UE
- 5.1. Odpowiedzialność za brak transpozycji dyrektywy
- 5.2. Odpowiedzialność za akty prawodawcze
- 5.3. Odpowiedzialność za akty administracyjne i inne naruszenia
- 5.4. Odpowiedzialność za orzeczenia sądowe
- 6. Dochodzenie roszczeń opartych na prawie UE przed sądami krajowymi
- Rozdział X
- Obywatelstwo UE, ochrona praw podstawowych
- i niektóre zasady ogólne prawa UE
- 1. Obywatelstwo UE
- 1.1. Uwagi wstępne
- 1.2. Definicja obywatelstwa UE
- 1.3. Prawa obywateli Unii
- 1.4. Zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową
- 1.5. Prawo swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium
- państw członkowskich
- 1.6. Prawa wyborcze
- 1.7. Prawo do ochrony dyplomatycznej i konsularnej ze strony innego
- państwa członkowskiego
- 1.8. Kontakty z instytucjami i organami UE
- 2. Ochrona praw podstawowych w UE
- 2.1. Regulacje traktatowe
- 2.2. Niepisane prawa podstawowe UE - prawa podstawowe jako ogólne
- zasady prawa
- 2.2.1. Narodziny ochrony praw podstawowych w UE
- 2.2.2. Autonomiczny standard ochrony praw podstawowych
- 2.2.3. Test uzasadnionego i proporcjonalnego ograniczenia
- 2.2.4. Zewnętrzne granice ochrony praw podstawowych
- 2.2.5. Kontrola działań państw członkowskich
- 2.3. Pisane prawa podstawowe UE - Karta praw podstawowych UE
- 2.3.1. Prawa zawarte w Karcie
- 2.3.2. Zakres zastosowania Karty
- 2.3.3. Relacja Karty do prawa krajowego
- 2.3.4. Zróżnicowany charakter przepisów Karty
- 2.3.5. Stosunek Karty do źródeł praw podstawowych UE
- 2.3.6. Specjalne zasady dotyczące Polski i Zjednoczonego Królestwa
- 2.4. Przystąpienie UE do europejskiej Konwencji o ochronie praw
- człowieka i podstawowych wolności
- 2.4.1. Uwagi wstępne
- 2.4.2. Pośrednia kontrola prawa UE przez Trybunał w Strasburgu
- 2.4.3. Umowa o przystąpieniu UE do EKPC
- 2.4.4. Projekt umowy o przystąpieniu z 2013 r.
- oraz opinia TSUE nr 2/13
- 3. Zasada niedyskryminacji
- 4. Zasada pewności prawa
- 5. Zasada lex retro non agit
- 6. Zasada ochrony uprawnionego oczekiwania (ochrony zaufania)
- Rozdział XI
- System ochrony prawnej UE
- 1. Zakres właściwości TSUE
- 2. Skargi przeciwko państwu członkowskiemu z tytułu uchybienia
- zobowiązaniom
- 2.1. Uwagi wstępne
- 2.2. Skarga Komisji przeciwko państwu członkowskiemu
- 2.2.1. Uwagi wstępne
- 2.2.2. Procedura
- 2.2.3. Przesłanki egzoneracyjne
- 2.2.4. Wyrok i jego wykonanie
- 2.3. Skarga państwa członkowskiego
- 3. Skarga o stwierdzenie nieważności
- 3.1. Uwagi wstępne
- 3.2. Akty podlegające zaskarżeniu
- 3.3. Strony postępowania
- 3.4. Locus standi osób fizycznych i prawnych
- 3.4.1. Uwagi wstępne
- 3.4.2. Akty, których adresatami są osoby fizyczne lub prawne
- 3.4.3. Akty, które dotyczą osób fizycznych lub prawnych w sposób
- bezpośredni i indywidualny
- 3.4.4. Akty o zasięgu ogólnym (o charakterze generalnym)
- 3.4.5. Akty regulacyjne
- 3.5. Przesłanki nieważności
- 3.5.1. Uwagi wstępne
- 3.5.2. Brak kompetencji
- 3.5.3. Naruszenie istotnych wymogów proceduralnych
- 3.5.4. Naruszenie traktatów lub jakiejkolwiek reguły prawnej
- związanej z ich stosowaniem
- 3.5.5. Nadużycie władzy
- 3.6. Termin na wniesienie skargi
- 3.7. Skutek stwierdzenia nieważności
- 4. Incydentalna kontrola legalności aktów o zasięgu ogólnym
- - zarzut niezgodności z prawem
- 5. Skarga na bezczynność
- 5.1. Uwagi wstępne
- 5.2. Strony postępowania
- 5.3. Bezczynność podlegająca kontroli legalności
- 5.4. Locus standi podmiotów nieuprzywilejowanych
- 5.5. Wezwanie organu do działania
- 5.6. Skutki stwierdzenia bezprawnej bezczynności
- 6. Skarga odszkodowawcza
- 6.1. Uwagi wstępne
- 6.2. Odpowiedzialność umowna
- 6.3. Odpowiedzialność deliktowa
- 6.3.1. Uwagi wstępne
- 6.3.2. Przypisanie odpowiedzialności UE
- 6.3.3. Przesłanki odpowiedzialności deliktowej
- 6.3.4. Odpowiedzialność za pracowników
- 7. Odesłanie prejudycjalne
- 7.1. Uwagi wstępne
- 7.2. Akty podlegające kontroli
- 7.3. Pojęcie sądu państwa członkowskiego
- 7.4. Treść i forma pytania
- 7.5. Obowiązek sądu, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu,
- w przypadku pytań dotyczących wykładni
- 7.6. Pytania dotyczące ważności aktów prawa pochodnego
- 7.7. Skutki orzeczenia prejudycjalnego
- 8. Opinia o zgodności umowy międzynarodowej z traktatami
- Rozdział XII
- Podstawy konstytucyjne członkostwa Polski w UE i efektywność prawa UE
- w Polsce
- 1. Uwagi wstępne
- 2. Podstawy konstytucyjne członkostwa Polski w UE
- 2.1. Konstytucyjny akt integracyjny
- 2.2. Decyzja Polski w sprawie powierzenia UE kompetencji organów
- władzy państwowej w niektórych sprawach
- 2.2.1. Konstytucyjna podstawa podjęcia decyzji
- 2.2.2. Pojęcie organizacji międzynarodowej lub organu
- międzynarodowego
- 2.2.3. Legitymacja demokratyczna podjęcia decyzji
- 2.2.3.1. Pojęcie ratyfikacji i procedury ratyfikacyjne
- 2.2.3.2. Wyrażenie zgody na ratyfikację umowy
- międzynarodowej na podstawie art. 90 Konstytucji RP
- 2.3. Granice powierzenia kompetencji UE
- 2.3.1. Główne kwestie
- 2.3.2. Zakres przedmiotowy kompetencji powierzanych
- 2.3.3. Klauzule limitacyjne
- 2.4. Dostosowania ustrojowe związane z członkostwem Polski w UE
- 3. Zapewnianie efektywności prawu UE w Polsce
- 3.1. Bezpośrednie stosowanie prawa pierwotnego UE
- 3.2. Bezpośrednie stosowanie prawa pochodnego UE
- 3.3. Prymat prawa UE w stosunku do Konstytucji RP
- 3.3.1. Prymat prawa UE w stosunku do konstytucji
- 3.3.2. Akceptacja prymatu w stosunku do konstytucji
- przez inne państwa członkowskie - na przykładzie Niemiec
- 3.3.3. Konstytucyjny pluralizm
- 3.3.4. Stanowisko polskiego Trybunału Konstytucyjnego
- 3.3.4.1. Orzeczenie w sprawie Traktatu akcesyjnego
- 3.3.4.2. Orzeczenie w sprawie Europejskiego Nakazu
- Aresztowania
- 3.3.4.3. Orzeczenie w sprawie Traktatu z Lizbony
- 3.3.4.4. Orzeczenie dotyczące konstytucyjności
- rozporządzenia UE
- 3.4. Podsumowanie
- Autorzy *
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)